ด้วยชีวิตประจำวันที่เร่งรีบ ทำให้หลายคน ไม่สามารถเลือกทานอาหารที่เหมาะสมได้ โดยเฉพาะคนที่ต้องทำงานแข่งกับเวลา ยิ่งตอนเช้าๆ เจออะไรก็ซื้ออันนั้น เช่น ข้าวเหนียวหมูปิ้ง ปาท่องโก๋น้ำเต้าหู้ อาหารตามสั่งบางร้าน ที่แทบไม่มีผักเลยสักนิดทาน พอให้อิ่มท้อง ซึ่งเห็นได้ชัดเลยว่าอาหารที่ทานเข้าไปมีแต่แป้ง ไขมัน กับโปรตีนอีกนิดหน่อย จึงไม่แปลกที่คนส่วนใหญ่จะมีปัญหาด้านสุขภาพ
สารอาหารที่หลายคนมักจะขาดไป ก็คือ กลุ่มของวิตามิน แร่ธาตุ ซึ่งถือเป็นสารอาหารที่สำคัญต่อร่างกาย วันนี้จะพาไปดูความสำคัญของวิตามิน แร่ธาตุ มาไขความลับสุขภาพที่ดีไปพร้อมๆ กัน
วิตามินคืออะไร
วิตามิน เป็นสารอินทรีย์ที่มีความจำเป็นต่อร่างกาย แต่ร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์ขึ้นมาเองได้ ต้องได้รับจากการทานเท่านั้น วิตามินมีส่วนช่วยในการทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกาย ทำให้ร่างกายเกิดความสมดุล ส่งผลให้มีสุขภาพที่ดี ซึ่งวิตามินมีมากมายหลายชนิดแต่จะแบ่งออกได้ 2 ประเภท ได้แก่
- วิตามินที่ละลายในน้ำ เช่น วิตามิน B และ วิตามิน C
- วิตามินที่ละลายในไขมันเช่น วิตามิน A วิตามิน D วิตามิน E และวิตามิน K
แร่ธาตุคืออะไร
แร่ธาตุเป็นสารประกอบอนินทรีย์ที่มีความจำเป็นต่อร่างกายอีกเช่นเดียวกัน ถึงแม้ร่างกายจะไม่ได้ต้องการในปริมาณที่มาก แต่ก็ขาดไม่ได้ แร่ธาตุเป็นสารอาหารที่ไม่ให้พลังงาน แต่มีส่วนช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของร่างกาย ควบคุมการทำงานระบบต่างๆ ทั้งส่วนของกล้ามเนื้อ ฮอร์โมน เส้นประสาท และรักษาสมดุลของกระบวนการออสโมซิส ซึ่งโดยปกติในร่างกายคนเราจะมีเกลือแร่อยู่ประมาณ 4% ของน้ำหนักตัว
วิตามิน และแร่ธาตุต่างกันอย่างไร
ความแตกต่างของวิตามิน และแร่ธาตุ คือได้มาจากอาหารที่ต่างกัน ทำหน้าที่ต่างกัน ที่สำคัญลักษณะพื้นฐานก็ยังแตกต่างกันด้วย อย่างที่บอกไปว่าวิตามินเป็นสารประกอบอินทรีย์ ที่จะสามารถสลายหายไปได้ด้วยความร้อน อากาศ หรือกรด เหมือนที่เคยได้ยินว่าผักถ้าต้มนานๆ แล้ววิตามินจะหายไปนั่นเอง แต่แร่ธาตุเป็นสารประกอบอนินทรีย์ ทำให้แร่ธาตุสามารถเข้าสู่ร่างกายได้ง่ายกว่าวิตามิน เพราะมักจะสูญเสียไปกับการโดนปรุง และการเก็บรักษาเสียส่วนใหญ่
วิตามิน และแร่ธาตุมีผลต่อร่างกายอย่างไร
ตัวอย่างวิตามิน และแร่ธาตุที่มีความจำเป็นต่อร่างกาย
- วิตามิน A : ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพด้านการมองเห็น รักษาสายตาไม่ให้เสื่อมสภาพเร็ว มีส่วนช่วยในการเจริญเติบโตของกระดูก เส้นผม และผิวหนัง
- วิตามิน B : จะแยกย่อยออกเป็น 13 ชนิด เพิ่มประสิทธิภาพการดูดซึม และเผาผลาญอาหาร เสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย ส่งเสริมการทำงานของระบบหัวใจระบบย่อยอาหารจำเป็นต่อการสร้างฮอร์โมนหลายชนิด
- วิตามิน C : เสริมสร้างภูมิคุ้มกันต่อต้านเชื้อไวรัสลดความรุนแรงของไข้หวัด เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยเสริมสร้างคอลลาเจนให้กับผิวหนัง และช่วยในการดูดซึมธาตุเหล็ก
- วิตามิน D : ควบคุมกระบวนการดูดซึมแคลเซียม และฟอสฟอรัสในเลือดให้อยู่ในปริมาณที่เหมาะสมช่วยเสริมสร้างกระดูก และฟัน ช่วยป้องกันโรคที่เกี่ยวกับกระดูก
- วิตามิน E : เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ช่วยบำรุงผิวพรรณ ส่งเสริมการทำงานของระบบประสาทระบบสืบพันธ์ และกล้ามเนื้อช่วยบรรเทาอาการเหนื่อยล้า อ่อนเพลีย
- วิตามิน K : มีความสำคัญต่อการแข็งตัวของเลือด และกระดูก ช่วยป้องกันภาวะเลือดไหลไม่หยุดกระตุ้นการทำงานของโปรตีน
- แคลเซียม : ช่วยสร้างมวลกระดูกให้มีความหนาแน่น เสริมสร้างความแข็งแรงให้กระดูก และฟันป้องกันโรคกระดูกพรุน
- โพแทสเซียม : มีผลต่อความจำ และการเรียนรู้ มีส่วนสำคัญเกี่ยวเนื่องกับปริมาณออกซิเจนที่นำไปเลี้ยงสมอง ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย ลดความเครียด ลดความวิตกกังวล
- ไอโอดีน : เสริมสร้างการทำงานของหัวใจให้ทำงานได้อย่างปกติ มีส่วนช่วยควบคุมการทำงานของระบบประสาท และสมองจำเป็นต่อคุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ ช่วยพัฒนาการเรียนรู้ และสมองของเด็ก
- ธาตุเหล็ก : เป็นส่วนประกอบสำคัญของเม็ดเลือดแดง ป้องกันภาวะโลหิตจางลดความรู้สึกอ่อนเพลีย
นอกจากนี้ยังมีวิตามิน และแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกายอีกมากมาย
กลับสู่สารบัญควรจะทานวิตามินอาหารเสริมเมื่อไหร่
สมัยนี้โชคดีหน่อย ถึงแม้ว่าจะทานอาหารไม่ครบ 5 หมู่ แต่ก็ยังมีวิตามินอาหารเสริมเป็นตัวช่วย ซึ่งในปัจจุบัน วิตามินอาหารเสริมมีให้เลือกหลากหลายรูปแบบ ทั้งแคปซูล อัดเม็ด หรือเม็ดฟู่ที่ทำให้ทานได้ง่ายขึ้น สำหรับข้อแนะนำในการทานวิตามินคือ ให้ทานพร้อมมื้ออาหาร อย่างที่บอกไปข้างต้นว่าวิตามินเป็นสารอินทรีย์ จึงควรทานพร้อมกับอาหาร และแร่ธาตุอื่นๆ เพื่อให้เกิดการดูดซึม ที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด
แต่มีอีกหนึ่งข้อแนะนำสำหรับการทานวิตามินที่ละลายน้ำได้ อย่างวิตามิน B และ วิตามิน C ควรทานพร้อมอาหารทั้ง 3 มื้อ เพื่อให้มีค่าวิตามินอยู่ในระดับสูงตลอดทั้งวัน เพราะวิตามินทั้ง 2 ตัวมักจะถูกขับออกทางปัสสาวะอย่างรวดเร็ว
เพราะวิตามินและแร่ธาตุ มีผลต่อสุขภาพที่ดี ดังนั้นควรทานอาหารให้ครบ 5 หมู่เพื่อให้ได้สารอาหารที่ครบถ้วน แต่สำหรับใครที่รู้ตัวว่า อาหารที่ทานทุกๆ วันมีสารอาหารที่ไม่เพียงพอ ไม่ชอบทานผัก ไม่ชอบทานผลไม้ ลองหาตัวช่วยอย่างอาหารเสริมวิตามิน และแร่ธาตุมาทาน เพื่อเติมส่วนที่ร่างกายขาดไป
ฝากทิ้งท้าย
สำหรับใครที่กำลังหาอาหารเสริมที่เป็นวิตามินรวม ทานง่ายวิตามินเม็ดฟู่ละลายน้ำ ไคลมเบอร์ (CLIMBERS) ตอบโจทย์มากๆ เพราะอุดมไปด้วยวิตามิน และแร่ธาตุที่ร่างกายต้องการมากกว่า 22 ชนิด ไม่ต้องทานทีละหลายๆ เม็ด ไม่ต้องกลัวติดคอ เพราะมาในรูปแบบเม็ดฟู่ ดื่มง่าย จบครบในเม็ดเดียว